Morwa biała – działanie, właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania

Czym jest i jak wygląda morwa biała?

Morwa biała (Morus alba) to niewielkie drzewo z rodziny morwowatych, pochodzące z Chin, gdzie uprawiano ją od wieków jako jedyny pokarm dla larw jedwabnika morwowego. Do Europy trafiła około XI wieku, w Polsce występuje obecnie dziko, zresztą jako jedyny przedstawiciel rodziny. Jej kwiaty przekształcają się w owoce o charakterystycznym kształcie – przypominają nieco wyglądem jeżyny – i zróżnicowanym kolorze: morwa biała ma nie tylko białe owoce, ale i różowawe, i niemal czarne, stąd też bywa powszechnie mylona z pokrewnymi gatunkami, chociażby morwą czarną, której w naszym kraju nie spotkamy. Owoce morwy białej zbiera się na przełomie lipca i sierpnia. Jeszcze bardziej, choć mowa tu raczej o botanikach, zaskakują liście: na jednym drzewie mogą być ich dwa zupełnie inne rodzaje, klapowe i bezklapowe (to zjawisko zwane heterofilią).

Właściwości morwy białej

Bardzo cenione są lecznicze właściwości morwy białej. W celach leczniczych wykorzystuje się zarówno owoce, na surowo i suszone, ale też korę, pędy zawierające mleczny sok i liście. Te ostatnie zresztą uważane są przez wielu fitoterapeutów za najcenniejszą część rośliny, zawierają na przykład liczne flawonoidy (rutyna, katechina, kwercetyna), antocyjany, minerały (potas, fosfor, wapń, magnez), witaminę C, K, niacynę i kwasy fenolowe. Co ciekawe, zarówno pędy, jak i liście zawierają… hormon wzrostu, stąd w tradycyjnej chińskiej medycynie ekstrakty z nich podawane są dzieciom, które wolno lub nieprawidłowo się rozwijają. W Azji cieszy się również powodzeniem jako lek o działaniu hepatoprotekcyjnym (wspierającym regenerację i działanie wątroby) oraz wzmacniającym oczy.

Morwa biała ma też zastosowanie w kosmetologii, wyciągi z jej liści pomagają na przebarwienia i podrażnienia skóry, hamuję syntezę melaniny, mogą więc także sprawdzić się przy lekkim wybielaniu cery i piegów.

Jak działa morwa biała?

Liście morwy białej działają stabilizująco na poziom cukru we krwi, redukując jego przyswajanie przez organizm (owoce są w tym o wiele mniej przydatne). Za taką właściwość odpowiada jeden z alkaloidów, 1-dezoksynojirimycyna (DNJ), który wpływa na przemianę cukrów w jelicie cienkim. Z tego też powodu stosowane są często jako środek w kuracji pomocniczej przy cukrzycy typu II. Suszone owoce morwy podnoszą odporność organizmu. Wyciągi z korzenia polecane są na kaszel i astmę, liście i owoce obniżają poziom „złego” cholesterolu. W związku z tym ostatnim cieszą się powodzeniem jako środek profilaktyczny przeciw miażdżycy. Mają także działanie przeciwbakteryjne, skutecznie zwalczając gronkowce czy salmonellę. Tabletki z morwy białej dodatkowo mają zastosowanie przy anemii, obfitych krwawieniach, a także przy problemach układu oddechowego.

Morwa biała jest od lat testowana jako ewentualny środek przeciwnowotworowy, a także jako składnik środków profilaktycznych, opóźniających choroby neurodegeneracyjne, a chorobą Alzheimera na czele (blokuje powstawanie b-amyloidów, które są jednym z czynników rozwoju tej choroby).

Morwa biała na odchudzanie

Wspomniana już stabilizacja poziomu cukru we krwi ma także wpływ na odchudzanie. Morwa biała, nie dopuszczając do wchłaniania się węglowodanów w przewodzie pokarmowym, ogranicza równocześnie odkładanie się ich w tkance tłuszczowej. Poza tym ogólnie przyspiesza metabolizm.

Morwa biała – stosowanie

Owoce morwy białej można jeść na surowo, są słodkawe, choć niektórym wydają się nieco mdłe w smaku. Suszona morwa może zastępować niezdrowe przekąski, często dodaje się je do musli, jogurtów, owsianek. Z suszonych liści przede wszystkim przygotowuje się napary i herbatki, które najlepiej wypić przed posiłkiem – poprawiają metabolizm, a przy okazji mają znakomity aromat. Na niewielką filiżankę wystarczy zaledwie 1 gram produktu, który zalewa się gorącą wodą (najlepiej około 90-95 stopni Celsjusza). Nie powinno się przekraczać zalecanej dawki produktu – to najczęściej dwie, maksymalnie trzy takie filiżanki dziennie. Wyciągi z morwy białej są również dostępne w formie tabletek, których głównym zadaniem jest regulowanie poziomu węglowodanów w organizmie. W aptekach znajdziemy poza tym sok z morwy, który ma głównie za zadanie podnosić odporność oraz oczyszczać organizm dzięki zawartości bardzo dużej liczby przeciwutleniaczy.

Morwa biała – przeciwwskazania

Jak wszystkie preparaty ziołowe, także te z morwy białej mają przeciwwskazania: mogą uczulać oraz wchodzić w reakcje ze składnikami niektórych leków, w tym przypadku na cukrzycę (skutkiem może być hipoglikemia, a więc niedocukrzenie) oraz na obniżenie cholesterolu. Ponadto wszelkie preparaty z morwy białej nie są polecane kobietom w ciąży i karmiącym, co wynika głównie z braku wiarygodnych badań związanych z działaniem na nie preparatów z tej rośliny.

Przy regularnym i długotrwałym zażywaniu suplementów diety z morwą białą mogą się pojawić skutki uboczne, niezagrażające życiu, ale dla wielu uciążliwe – to wzdęcia, zawroty głowy i łagodne biegunki.