Prawidłowe ciśnienie krwi – normy

Jakie jest prawidłowe ciśnienie krwi?

Ciśnienie krwi i puls to podstawowe badania informujące o stanie układu krążenia. Ciśnienie prawidłowe jest wtedy, gdy siła, z jaką krew napiera na ścianki naczyń krwionośnych jest w normie, zarówno podczas skurczu, jak i rozkurczu serca. Jako optymalne uznaje się ciśnienie o wartości 120/80 mmHg. To jednak ideał, ogólne normy mają nieco szersze widełki wartości: 100-139/60-79 mmHg. Po 80. roku życia te wartości mogą być nawet ciut wyższe: 130-149/70-79 mmHg. Jeśli któraś z wartości jest wyższa lub niższa wymagana jest dalsza, bardziej szczegółowa diagnostyka. Pamiętać należy, że ciśnienie i puls nie są wartościami stałymi, zależą między innymi od wieku, ogólnego stanu zdrowia, ale też wielu innych czynników, zażywanych używek, diety, aktywności ruchowej (aktywni sportowcy mają w stanie spoczynku niższe ciśnienie niż osoby mniej aktywne ruchowo), a nawet od pory dnia. Inne normy obowiązują ponadto dzieci w różnym wieku (wykorzystuje się w tym celu między innymi siatki centylowe). Noworodki mają prawidłowe ciśnienie w granicach 60-95/30-60 mmHg, ale już dzieci w wieku szkolnym 100/60 mmHg, a nastolatki 110/70 mmHg. Pierwsza z tych wartości, określana często na ciśnieniomierzach SBP, to ciśnienie skurczowe, a więc maksymalne, druga, DBP, to ciśnienie rozkurczowe, czyli minimalne. Puls podawany jest jako pojedyncza wartość osobno; u dorosłych powinien wynosić około 70, u starszych około 80, u noworodków i niemowląt jest natomiast wyższy niż ogólne normy pulsu mieszczące się między 60 a 100.

Ciśnienie krwi u kobiet i mężczyzn

Ciśnienie u zdrowych kobiet jest nieco niższe niż u mężczyzn, przyjmuje się, że może mieścić się w 110/70 mmHg. Dotyczy to głównie nastolatek oraz młodych kobiet.

Ciśnienie krwi w ciąży

Ciśnienie krwi u kobiet w ciąży najczęściej wzrasta, mogąc się przekształcić w nadciśnienie wywołane ciążą. Taki stan zagraża nie tylko zdrowiu (a nawet życiu) matki, ale i płodu. Uznaje się, że ogólnie nie powinno być wyższe niż 140/90 mmHg. Nadciśnienie w ciąży może zwiastować białomocz, a to oznacza stan przedrzucawkowy.

Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie?

Ciśnienie bada się urządzeniem zwanym ciśnieniomierzem. Obecnie większość dostępnych modeli na rynku to typ elektroniczny, bardzo łatwy w obsłudze – wystarczy go dobrze założyć i włączyć. Trzeba jednak wcześniej dobrać odpowiedni dla siebie model – mowa o rozmiarze mankietu. Podczas prawidłowo mierzonego ciśnienia obowiązuje kilka prostych reguł: przed pomiarem należy kilka minut odpocząć, nie mierzyć ciśnienia po aktywności fizycznej, nie rozmawiać w czasie pomiaru, nie jeść (najlepiej pomiaru dokonać w pewnym odstępie od posiłku), nie pić, nie palić papierosów, nie absorbować uwagi czymś, co burzy nas spokój. Mierząc ciśnienie powinniśmy siedzieć, a rękę, na której jest ciśnieniomierz, mieć opartą o coś twardego, chociażby blat stołu.

Wysokie ciśnienie – przyczyny i konsekwencje

Nadciśnienie jest bardzo powszechnym problemem, oblicza się, że dotyczy około 1,5 miliarda ludzi na całym świecie. Uznawane jest za chorobę cywilizacyjną i uważane za najczęstszą przyczynę śmierci w skali globalnej. Oznacza, że ciśnienie i/lub puls utrzymują się na poziomie powyżej norm. Wyróżnia się cztery rodzaje nadciśnienia: łagodne (tak zwany 1 stopień), umiarkowane (2 stopień), ciężkie (3 stopień) oraz izolowane skurczowe. Inną klasyfikacją jest podział na pierwotne nadciśnienie tętnicze (to jest o wiele częstsze, dotyczy ponad 90% przypadków) oraz wtórne nadciśnienie tętnicze. Odpowiada za nie przede wszystkim tryb życia związany z małą aktywnością ruchową oraz dieta oparta na wysoko przetworzonych produktach. Inne czynniki odpowiedzialne za nadciśnienie to różnego typu używki, nadmierny lub długotrwały stres, a także niektóre choroby przewlekłe i leki oraz środki chemiczne.

Nadciśnienie tętnicze prowadzi do rozwoju wielu groźnych chorób, w tym niewydolności serca i nerek, zawałów, udarów, chorób tętnic obwodowych. Do najczęstszych objawów nadciśnienia zalicza się: zmęczenie, zaburzenia snu, ucisk w głowie/tępy ból głowy, krwawienie z nosa, zawroty głowy, duszności, zaburzenia pracy serca (odczuwanie „łomotania”, ucisku) oraz rozdrażnienie.

Niskie ciśnienie – objawy

Niskie ciśnienie zwane jest także niedociśnieniem. Jest rzadsze od nadciśnienia, nie zawsze można też jednoznacznie określić jego przyczynę. Często są to zażywane leki, niedoczynność tarczycy oraz niektóre rozwijające się choroby serca, ale też predyspozycje genetyczne (jest częstsze u osób szczupłych). Do charakterystycznych objawów niedociśnienia zalicza się uczucie zmęczenia, senność, zaburzenia w koncentracji, zawroty i bóle głowy. Czasem pojawiają się zimne dłonie i stopy, mroczki przed oczami, a nawet omdlenia. Szczególnie niebezpieczne jest niskie ciśnienie u osób starszych, prowadzić może bowiem do zaburzeń równowagi, pewnych zaburzeń widzenia i słyszenia, a te skutkować mogą groźnymi w następstwach upadkami. Do domowych sposobów na podniesienie ciśnienia krwi zalicza się na przykład zimny prysznic, wypicie naparu z żeń-szenia, kawy lub czarnej herbaty (ogólnie zresztą poprawę przynosi picie dużej ilości płynów), wypicie/zjedzenie czegoś z imbirem, seria krótkich ćwiczeń (o ile nie kręci nam się w głowie), spanie z głową ułożoną wyżej niż reszta ciała.